IN DE WERELD MAAR NIET VAN DE WERELD

“In de wereld maar niet van de wereld” is een Sufi uitspraak. Voor mij betekent het dat je verwonderd kunt zijn over het grote mysterie van het bestaan, dat je je kunt verlaten op de leiding Gods en dat je kunt vertrouwen op het goede van het universum én dat je tegelijkertijd realistisch met de beide benen in de maatschappij kunt staan.

Midden erin, in de wereld van alle dag, als een deel van alles en iedereen, niet beter, niet heiliger, niet belangrijker, gewoon als een van. Feiten en wetenschap respecterend. Meewerkend en voorkomend. Dat is wat “In de wereld maar niet van de wereld” voor mij betekent.

ALLEMAAL TEGELIJK

Als je rondkijkt in de wereld van alternatieve, complementaire en spiritueel georiënteerde mensen zie je echter heel veel weerstand tegen wetenschap en feiten en zelfs tegen het gewone dagelijkse leven. Het lijkt voor velen niet vanzelfsprekend om die twee werelden; aan de ene kant het wetenschappelijk en het dagelijkse gewone en aan de andere kant het spirituele gevoelsmatig speciale; naast elkaar te kunnen verdragen.

Kun je wel tegelijkertijd “spiritueel”, “alternatief” of “complementair” zijn en toch realistisch en nuchter blijven? Kun je wel “aan jezelf werken” en “voor jezelf opkomen” en toch jezelf opzij zetten en voor het geheel kiezen wanneer nodig? Kun je wel speciaal zijn en toch ook gewoon een van de anderen? Kun je spiritueel zijn en toch de feiten erkennen en vertrouwen hebben in wetenschap? Dat zijn vragen die mij de laatste anderhalf jaar bezig hebben gehouden.

INNERLIJKE BELEVING VERSUS UITERLIJKE FEITEN

Mijn conclusie is dat je niet over “Het Grote Mysterie” en over de wetenschap tegelijk kunt spreken. Het ene gaat over innerlijke beleving, de andere over de uiterlijke feiten.

Je bekijkt iets vanuit het grote mysterie, dus vanuit je innerlijke beleving en je binding met God of de waarheid of het universum of hoe je het ook noemt. Of je bekijkt het vanuit de wetenschap, dus vanuit de tastbare, bewijsbare feiten. Het zijn twee andere werelden. En daarbij is het helemaal niet nodig om die twee met elkaar samen te laten smelten. Het is wel nodig om te weten wanneer je vanuit het ene en wanneer je vanuit het andere perspectief aan het kijken of praten of handelen bent. En vooral wanneer het kloppend en handig is om met het ene of het andere bezig te zijn.

Vanuit dat idee kan ik tegelijkertijd gelovig zijn én alle onwetenschappelijk flauwe kul afwijzen. Een speciale steen kan veel voor me betekenen en een groot verschil voor me maken én tegelijkertijd kan ik het onzin vinden dat het dragen van een steen een ziekte zou kunnen genezen. Want de een gaat over mijn innerlijke beleving, de andere over wetenschappelijke feiten. Die twee hoeven niet met elkaar in overeenstemming zijn want het zijn andere werelden. Het mysterieuze en het wetenschappelijke. De innerlijke wereld en de uiterlijke wereld.

Die twee werelden komen trouwens wel steeds dichterbij elkaar. Het staat niet vast. Iets is alleen mysterieus zolang  je het niet begrepen hebt. En heel veel mysterieuze dingen zijn gewoon te begrijpen vanuit nuchter verstand of zelfs de wetenschap. Soms duurt het alleen een tijdje voordat het zo ver is; iets lijkt eerst mysterieus totdat je het doorgrond hebt. Of de wetenschap kan iets bewijzen wat eerst als een mysterie beschouwd werd. Vroeger was de sterrenhemel bijvoorbeeld een groot mysterie, nu weten we dat die oplichtende puntjes in feite sterren en planeten zijn. (En dan nog kunnen we naar de sterrenhemel blijven kijken als naar een groot mysterie, want het is een te groot mysterie om het helemaal te kunnen doorgronden.)

DE VERSCHILLENDE PERSPECTIEVEN

Een van onze gastdocenten, acupuncturist John Zantinge, legde het heel mooi uit. Hoe je vanuit verschillende perspectieven  naar dingen kunt kijken. En hoe die verschillende perspectieven eigenlijk niet tegelijkertijd waar kunnen zijn.  Ze kunnen alle twee vanuit het eigen perspectief waar zijn, maar je kunt nooit samen tot een conclusie of een compromis komen zolang je vanuit verschillende perspectieven aan het kijken bent. In een discussie met elkaar kun je niet bij elkaar komen voordat een van de twee van perspectief verandert.

Het verhaal op de les ging over ik en wij perspectief en de Corona maatregelen. Mensen die vanuit “ik perspectief” naar de corona maatregelen of vaccinaties kijken zien iets heel anders dan mensen die vanuit “wij perspectief” ernaar kijken. In de oosterse landen, en deels ook bijvoorbeeld in Finland en de andere Scandinavische landen, is het wij perspectief dominerend in de cultuur. Hier in Nederland en in de meeste andere westerse landen is het ik perspectief dominerend. Maar je ziet ze alle twee overal. Het is een keuze vanuit welk perspectief je iets wil bekijken.

YIN EN YANG

Er is trouwens helemaal niets mis mee met het ik perspectief, mocht ik die indruk hebben gewekt. Er zijn talloze situaties waar het ik perspectief juist heel belangrijk is en waar het wij perspectief juist funest is. Het psychologische “identificatie separatie proces” is bijvoorbeeld een belangrijk deel van volwassen worden. Het goed voor jezelf leren zorgen en helder, luid en duidelijk voor jezelf leren opkomen is heel belangrijk binnen je innerlijke ontwikkeling.

Bovendien is het ook zo dat in het ik perspectief het wij perspectief ingebakken zit en andersom. In Yin zit altijd een stukje Yang en in Yang zit altijd een stukje Yin. Het is bijvoorbeeld belangrijk om “aan jezelf te werken”, maar niet omdat je de belangrijkste persoon in de wereld bent. Juist omdat je dat niet bent. Hoe minder je je medemensen belast met je eigen frustraties en onbewuste onverwerkte stukken hoe beter voor de anderen. En om je frustraties en onverwerkte stukken te verwerken is het ik perspectief nodig. Je werkt aan jezelf, maar eigenlijk doe je het voor de anderen.

Het een perspectief is dus zeker niet beter dan het ander, maar er is plaats en tijd voor elk. Het maakt wel degelijk uit vanuit welk perspectief je naar een bepaalde situatie kijkt.

MONDKAPJES

Een voorbeeld zijn de mondkapjes.

Vanuit wij perspectief draag je een mondkapje om te voorkomen dat je je eigen eventueel besmette aerosolen los rond laat dwarrelen en anderen daarmee besmet. Vanuit dat uitgangspunt is het heel duidelijk dat de mondkapjes werken. Want ze houden je eigen adem tot een bepaalde hoogte tegen. In landen met dominerend wij perspectief, zoals in Japan, is het al sinds jaar en dag normaal om een mondkapje te dragen als je bijvoorbeeld verkouden bent. Wij dachten altijd (ik tenminste) dat ze het deden omdat ze bang waren voor vervuilde lucht of ziektekiemen, maar ze doen/deden het juist omdat ze anderen willen beschermen als ze zelf ziektekiemen bij zich dragen.

Vanuit wij perspectief is het dus heel zinvol om een mondkapje te dragen. Vanuit wij perspectief is het dragen van een mondkapje een teken van respect en zorg voor de ander. Het is iets liefdevols wat je voor een ander kunt doen.

Vanuit ik perspectief daarentegen draag je een mondkapje om jezelf te beschermen. Dan is het vrij makkelijk om (wetenschappelijk) te bewijzen dat het niet voldoende werkt. Het houdt de aerosolen van anderen niet voldoende tegen en je kunt nog altijd ziek worden.

Vanuit ik perspectief is het dan ook vrij onzinnig om een mondkapje te dragen. Het is ook nog eens niet liefdevol. Vanuit ik perspectief is het dragen van een mondkapje een teken van angst en wanttrouwen naar de anderen toe. Het is eigenlijk alleen maar onbeleefd en onvriendelijk. En liefdeloos. Alsof de ander gevaarlijk is.

MEDEDOGEN

Om het zo te bekijken helpt mij wel om wat meer mededogen te voelen voor mensen die tegen de Corona maatregelen zijn. Als de maatregelen als onvriendelijk en liefdeloos voelen, ja, dan snap ik dat ze er tegen zijn. Voor mij voelen de maatregelen als zorgzaam en nodig, dus ik ben voor.

Lieve groeten,

JAANA

PS. Ik begrijp nu opeens ook veel beter waarom het voor tegenstanders van de maatregelen als liefdevol voelt om tegen de maatregelen te zijn. Dat vond ik tot nu toe moeilijk te begrijpen. Maar het is dus puur een kwestie van perspectief!