DE TWEEDE STAP TOT EEN GOED PLAN

In de vorige ShiatsuTips was ik begonnen aan een driedelige serie over het plannen van je werk en studie en alles eromheen. Hoe een plan te maken dat fijn, praktisch en ook nog dieper betekenisvol is? Hoe kun je het plannen als een spirituele oefening inzetten? Niet als een project om je leven te verbeteren, maar als ondersteuning voor dat wat er van binnen leeft.

De stap 1 was plannen van je vakanties. (Heb je dat artikel nog niet gelezen? Je vindt het hierboven, bij de BLOG). Stap 3 zal het maken van de rest van de uiteindelijke, concrete planning zijn. Maar voordat we bij stap 3 gekomen zijn is er nog een stap nodig: het bepalen wat jouw behoeftes zijn. Met welke behoeftes zul je rekening moeten houden als je een plan wil maken dat stand gaat houden?

EEN “GEZOND” PLAN

Een gezond plan gaat niet perse om wel of niet gezond zijn. Ook als je (chronisch) ziek bent kun je een gezonde planning voor jezelf maken. Een gezond plan is een plan dat voldoende tegemoet komt aan 4 menselijke behoeftes.

1. Behoefte aan rust
2. Behoefte aan actie
3. Behoefte aan zingeving
4. Behoefte aan verbinding

Het verschilt nogal per persoon en per periode in het leven hoe groot de behoefte aan elk van die dingen is. Maar om een gezond plan in elkaar te zetten is het wel heel belangrijk dat je voor jezelf helder hebt hoe dit in jouw geval zit.

Om het helder te krijgen vraagt wel enige levenservaring en bewust zijn. Misschien moet je nog experimenteren en dingen uitproberen voordat je het helemaal duidelijk voor je ziet. En ook wanneer je het weet, ook dan moet je het blijven bijstellen, want de behoeftes veranderen in de loop der jaren.

Waar het om gaat is je behoeftes vaststellen, bewust worden wat de consequenties ervan zijn en beslissen of je daar aan wilt tegemoetkomen. Hopelijk wel, want dat bepaalt uiteindelijk of je planning vol te houden is of niet.

DE TWEEDE STAP TOT EEN GOED PLAN: BEPAAL JE BEHOEFTES

Als je tot een gezond plan wilt komen dat aan je persoonlijke behoeftes tegemoet komt, kun je de volgende levensgebieden als leidraad nemen (zie onder).

Eerst nog een opmerking over hoe te werk te gaan. Je kunt bij je onderzoek verschillende werkvormen gebruiken. Wees creatief en probeer dingen uit, gewoon voor de lol! En…. wees open voor verrassingen!

Voorbeelden:

• MEDITATIEF MIJMEREN. Ga ervoor zitten. Voel je lijf. Voel je adem. Kom tot rust. Richt je op een vraag, bijvoorbeeld: hoeveel rust heb ik nodig? Laat je onderbewuste zich roeren. Wat komt er op? Wat laat zich zien? Als je een tijd doorgemijmerd heb schrijf de belangrijkste woorden en beelden op.
• MEDITATIEF SCHRIJVEN. Of zet de pen op het papier en begin te schrijven. Schrijf alles op precies zoals het in je op komt. Blijf schrijven zonder te corrigeren. Als je een tijd doorgeschreven hebt neem een momentje om de belangrijkste woorden en beelden te noteren.
• MEDITATIEF DANSEN. Zet muziek op en ga dansen over de vraag. Laat je lijf het je vertellen. Als je een tijd gedanst hebt schrijf de belangrijkste woorden en beelden op. (Deze oefening is geinspireerd door een Facebook grapje waarvan ik ooit niet meer bij kwam. De interviewer vraagt: “Hoe zou je jezelf willen beschrijven?” De persoon antwoordt: “Met woorden. Maar ik heb ook een dansje voorbereid.”)
• MEDITATIEF  TEKENEN. Of ga tekenen. Heb de vraag in je bewustzijn en laat de pen vloeien over het papier. Wat komt er te voorschijn? Schrijf weer achteraf de belangrijkste woorden en beelden op.
• VISIOEN QUEST. Of wat denk je van een visioen-quest? Neem de vraag voor je en ga de natuur in. Wat laat de natuur je zien aan antwoorden? Schrijf achteraf de belangrijkste beelden en woorden op.

Je snapt het wel. Er zijn zo veel mogelijkheden om antwoorden tot je te laten komen. Maar natuurlijk kun je er ook gewoon lekker ouderwets over nadenken en dan de belangrijkste beelden en woorden opschrijven.

De volgende 7 levensgebieden gaat het over. Dat zijn gebieden waar de 4 menselijke behoeftes mee te maken hebben.

Gebied 1: Slaap

Ik vind persoonlijk dat voldoende aan slaap voor alle mensen een prioriteit numero 1 zou moeten zijn. Slaap is voor mij de basis van alles. Maar ik geloof dat niet iedereen het even belangrijk vindt als ik. Maar toch. Of je het nu heel belangrijk vindt of niet, het maken van een gezond plan begint ermee om erbij stil te staan hoeveel slaap je nu eigenlijk nodig hebt en wat de consequenties daarvan zijn.

Persoonlijk heb ik hier een jaar of 20 geleden een beslissing in genomen. Ik heb toegegeven aan mezelf dat ik 10 uur slaap per nacht nodig heb. Dus als ik om 7 uur eruit moet, betekent het dat ik om 9 uur erin lig. Absurd natuurlijk, dat weet ik. Maar vanaf het moment dat ik dit hardop tegen mezelf durfde te zeggen, werd mijn leven een stuk makkelijker. Geen nachtmerrieachtige ochtenden meer. Geen schaamte van te veel slapen. En veel meer energie. En 9 uur is meestal ook wel genoeg; ik ga uit van maximaal 10 en ben blij met 9.

Naast die enorm lange nachten die ik slaap, neem ik overdag ook regelmatig een dutje als het kan en heb ik ook nog twee wekkerloze ochtenden in de week nodig. Ik kan best wel een avond voor zo een wekkerloze ochtend flink lang doorhalen, maar meer dan ook niet dan die ene avond in de week. De rest lig ik er op tijd in.

Nog een slaap-ding: voor die 5 ochtenden dat de wekker wel gaat moet ik wel een activiteit hebben wat maakt dat ik er uit moet. Anders blijf ik ondanks de wekker te lang liggen en krijg ik last van mijn rug.

Dus mijn slaap plan is helder. En ik houd me er echt 99% van de tijd aan. En daarmee heb ik een boel drukke jaren het hoofd weten te bieden. En ondanks het vele uren slapen toch heel wat voor elkaar gekregen. Maar gelukkig hebben de meeste mensen lang niet zo veel slaap nodig en hebben ze veel meer uren in de dag om andere dingen te doen.

De vraag is dus hier: Hoeveel slaap heb jij nodig? En hoe kun je ervoor zorgen dat je die krijgt? En als het door slapeloosheid, ziekte of kleine kinderen niet lukt, hoe kun je het compenseren?

Gebied 2: Niets-Doen

Ik denk, ik denk echt, dat de christelijke traditie van “zondag rustdag” helemaal geen gekke traditie is. Ik denk dat iedereen minimaal die ene dag in de week nodig heeft voor NIETS in de agenda. Ook geen leuke dingen (hoogstens naar de kerk :)). Een dag in de week die puur en alleen staat in het teken van rust en herstel. Het hoeft natuurlijk niet zondag te zijn, maar het is wel handig als het een vaste dag in de week is.

Zelf heb ik jarenlang alle avonden en twee aaneengesloten dagen (meestal zondag en maandag) “agendavrij” gehouden. Geen afspraken. Niets. De meeste mensen kunnen met minder er aan toe, maar ik heb echt die twee NIETS DOEN DAGEN nodig. En ‘s avonds moet ik echt niets plannen. Anders wordt ik ziek. Natuurlijk kan ik op die dagen en die avonden wel iets doen, en doe ik ook vaak iets, maar niets wat vast ligt. En vaak doe ik ook niets, blijf ik de hele dag aanlummelen.

En als je denkt: zo veel nietsdoen, dat kan toch niet? Dan snap ik het. Dat denk ik ook regelmatig. En toch kan het! Zie wat ik allemaal voor elkaar heb gekregen met zooooo veel niets doen!

Dus denk hier eens over na. Hoeveel avonden in de week wil je agenda vrij? Hoeveel dagen in de week? Hoeveel weken in het jaar? Dit allemaal dus naast de  echte vakanties.

Gebied 3: Herstellen 

Het vorige punt ging over hoeveel tijd je over het algemeen wekelijks nodig hebt waar niets gepland staat. Deze stap gaat over de tijd die je nodig hebt om te rusten en te herstellen na een specifieke activiteit. Die twee vallen soms samen, en soms is er een specifieke extra rustdag (Niets Doen Dag) nodig omdat er specifieke activiteiten zijn geweest.

Ook hierin ben ik best extreem. Als ik bijvoorbeeld twee dagen heb lesgegeven heb ik twee dagen rust nodig. Dat is al geregeld met mijn 2 Niets Doen dagen, maar het betekent dan wel dat ik eigenlijk niet meer dan 2 dagen per week kan lesgeven want anders blijft er nauwelijks tijd voor ander werk.

Als er specifieke dingen zijn houd ik in de planning rekening met mijn herstel behoefte. Ik zou bijvoorbeeld nooit op een maandag gaan werken als ik zondag zelf nog op een cursus heb gezeten, ook niet als het een leuke cursus was, gewoon voor ontspanning. Of als ik vakanties plan: ik kom nooit op het laatste nippertje terug. Ik laat er altijd een aantal dagen tussen voordat ik weer ga werken.

Denk hier eens over na. Hoeveel rust heb je nodig na een specifieke activiteit? En wat zou dat voor je planning betekenen? Zo extreem als ik het hanteer hoeft het niet te zijn. Maar wat is jouw specifieke herstel behoefte?

Gebied 4: Lichamelijke Beweging

Tegenover al het rusten en herstellen en vakanties staat natuurlijk de tijd dat je actief bent. Een van de actie behoeftes is behoefte aan beweging. Lichamelijke beweging. Ook hier zijn grote verschillen tussen mensen. Sommige kunnen niet zonder 3 keer per week hardlopen. Andere zijn al lang blij als ze een kort wandelingetje maken. En sommige zijn sowieso al de hele dag in beweging.

Momenteel wandel ik zelf (bijna) elke ochtend een uur met de hond. Dat is de vaststaande lichamelijke beweging waar ik behoefte aan heb. Ik kan me voorstellen dat de meeste mensen meer nodig hebben…. Maar die slapen en rusten ook minder dus hebben ze ook meer tijd over 🙂 En ja, ik weet het. Als ik meer zou bewegen dan zou ik fitter zijn en misschien wel minder hoeven te rusten. Ja, ja. Vast en zeker. (Been there, done that).

Maar dus. Hoeveel lichamelijke beweging heb jij nodig per week? Hoeveel tijd gaat hierin zitten? Wat voor beweging wil je? Op welke momenten van de week zou je het kunnen doen? Misschien zorgt je werk wel al voor voldoende lichamelijke beweging….

Gebied 5: Gezin

(Als je geen kinderen en/of een partner hebt kun je deze stap overslaan. Tenzij je huisdieren hebt die je op die plaats in je leven zet…..)

De 4 levensgebieden hiervoor gingen over gezondheid. Gezondheid staat inderdaad als enige hoger in mijn prioriteiten lijst dan kinderen en partner (als ik die laatste zou hebben). Om iets te kunnen betekenen voor je kinderen en/of je partner moet je wel eerst zorgen dat je zelf voldoende fit en gezond bent en blijft. Dus zorgen voor rust en herstel én voor lichamelijke beweging staat op nummer 1. Maar daarna komen wel heel snel je kinderen en je partner aan de beurt.

Hoeveel tijd wil je vrij hebben voor je gezin?

Het is goed om dit echt heel diep in je door te laten dringen. Wat wil je nu echt? Wat is nu echt belangrijk voor je? En wat zijn de consequenties daarvan voor je planning? Zorg ervoor dat je achteraf niet denkt; had ik maar meer tijd vrijgemaakt voor de kinderen toen ze klein waren! Of voor mijn vrouw toen ze er nog was. Het feit of je achteraf wel of geen spijt hebt is volgens mij niet een kwestie van hoeveel tijd je voor je kinderen en voor je partner gegeven hebt. Het is een kwestie van of je bewust besloten hebt wat je daarmee wil en de consequenties daarvan gedragen hebt.

Ik ken iemand die ervoor koos om om 5 uur in de ochtend op te staan om achter de computer te werken, zodat ze er voor de kinderen kon zijn als zij opstonden en ze zelf naar school kon brengen. En ze koos er voor om iemand in te huren om elke middag voor het gezin te koken zodat ze na schooltijd ook weer tijd had voor de kinderen. Als je iets wil hangen er wel consequenties aan.

Zelf heb ik besloten om als alleenstaande moeder gewoon te blijven werken ook al ging dat hier en daar ten koste van de tijd dat ik had voor de kinderen. Daar zit trouwens nog een heel verhaal aan vast.

Toen mijn dochter een jaar of 6 was, was ze onhandelbaar. Ik was net gescheiden van haar vader, daar kon ze niet mee leven. Plus ze had van zichzelf al een pittig karakter. De situatie was onhoudbaar. Ik zocht hulp en vanuit jeugdzorg werd me door een heel-wijs-iemand-waar-ik-heel-veel-respect-voor-had aangeraden om te stoppen met mijn bedrijf en mijn tijd en energie te gaan besteden aan mijn kinderen (ik had ook een zoon van 13). Omdat het een heel wijs iemand was waar ik heel veel respect voor had besloot ik om het te gaan doen. Ik zou mijn Shiatsu in Bedrijf bedrijf stoppen. Stoelmassageopdrachten doorgeven aan iemand anders. Website uit de lucht halen. Cursussen cancelen. Praktijkruimte opzeggen. Kamer van Koophandel opzeggen. Belastingdienst opheffen. Bijstandsmoeder worden met twee kinderen. Thuis gaan zitten en zorgen dat mijn dochter het aan niets ontbreekt en dat mijn zoon voldoende aandacht krijgt….

Als ik het zo opschrijf voel ik wat ik toen ook voelde. Ik werd getrokken naar een zwart moeras. Een bewegingsloze verdrietige dompige donkerte. Mijn hart kromp in elkaar…. Maar ja, ik dacht, als het nodig is voor mijn dochter zal ik het doen. Zij gaat voor natuurlijk…. De kinderen gaan voor. Ik ga met mijn bedrijf stoppen.

Een paar dagen later kreeg ik bezoek van een jeugdwerker van de Finse Zeemanskerk in Rotterdam. Hij was al eerder bij me geweest en kende onze situatie. Ik vertelde hem dat ik ging stoppen met mijn bedrijf en mijn tijd aan mijn dochter en zoon ging wijden. Ik zag hem groter worden. Hij werd gewoon boos. Hij zei: wat zeg je me nu! Ga jij met je bedrijf stoppen! Nu gauw ophouden met die onzin!!!! Wat wil je dan? Wil je hier thuis zitten? Hoeveel mensen ga je dan spreken in een week? Wat ga je met je talenten doen? Denk je dat dat een goed voorbeeld is voor je dochter? Dat je jezelf en je werk en je passie voor haar gaat opofferen….. Je houdt toch zo van je werk?

En het was alsof de zon weer ging schijnen! Alsof een grote steen van mijn hart werd gelicht. Ja, ja, ja, ja! Dat is het! Als ik depressief thuis kom te zitten zal dat niemand dienen. Om het werk waar heel mijn hart in zit los te laten zal niemand dienen. Om voor mijn dochter te kunnen zorgen, er voor mijn zoon te kunnen zijn, moet ik eerst voor mezelf zorgen en er voor mezelf zijn.

Vanaf dat moment heb ik er nooit aan getwijfeld. Mijn werk dient mijn kinderen. En mijn gezondheid. En als ik een partner had zou het hem ook dienen. Ook al heb ik vast wel vaker dan eens werk voor laten gaan waar ik het beter niet had kunnen doen, maar toch. Het is altijd goed gedaan. Ik heb nergens spijt van. Ieder was op zijn plaats. Kinderen gingen uiteindelijk toch wel voor. Ook al bleef ik een groot deel van mijn tijd aan mijn werk wijden. Ook toen ze nog klein waren.

Dus wat wil je hiermee? Hoeveel tijd wil je besteden aan je gezin? En wat zijn de consequenties voor je planning?

Wil je je kinderen zelf naar school brengen? Tussen de middag naar huis halen? Wil je bij belangrijke uitvoeringen kunnen zijn of voetbal wedstrijden kunnen zien? Wil je de kids naar hobbys brengen? Wil je vriendjes regelmatig over laten komen? Wil je betrokken zijn op school? Elke avond zelf voor de kids koken? Elke maand een uitstapje doen? Wil je ‘s avonds met je partner een pilsje drinken? Zondag samen extra luxe ontbijten? Elke avond samen eten? Of juist de vrijheid hebben om alle twee je eigen ding te doen en een keer per week een date afspreken?

Voel maar wat klopt voor je Hart (= je gevoel, je emotie). Wat klopt voor je Hara (= je intuitie, je natuurlijke impuls). En kies maar! En aanvaard de consequenties.

Gebied 6: Leuke Dingen En Hobby’s

Maar er is meer in het leven dan gezondheid en gezin. Een mens heeft ook behoefte aan leuke, ontspannende dingen doen. Hobby’s. Met vrienden en familie afspreken. Uitstapjes. Tuinieren. Knutselen. Uitgebreid koken. Reizen….. Als je hier tijd en ruimte wilt hebben zal het ook consequenties hebben voor je planning.

Toen ik met mijn eigen bedrijf startte in 1996 besloot ik, naast het geven van de nodige aandacht en tijd aan mijn kids, partner, vrienden en familie, om alleen dingen te doen die op een of andere manier mijn werk ondersteunden. Ik liet alle hobby’s zoals houtbewerking, moestuinieren en drummen vallen. En het was prima! Het is jaren goed gegaan. Af en toe iets leuks doen met de kids, af en toe met vrienden afspreken en verder alleen voor mijn werk nuttige dingen ondernemen zoals retraites en trainingen volgen of dingen doen die goed voor mijn gezondheid zijn.

Onlangs ben ik hier een beetje van teruggekomen. Ik noem het mijn pre-pensioen. Ik ben een extra dag en een avond in de week gaan plannen voor leuke dingen….. Het is in een experimentele fase maar tot nu toe werkt het perfect! Ik heb wat hobby’s opgepakt en ben er super blij mee!

Dus hoeveel tijd wil jij besteden aan leuke dingen en hobby’s? Aan vrienden en familie (buiten je kern gezin)? Uitstapjes? Kunst en cultuur? Of wat je maar leuk vindt! En wat voor consequenties heeft dit voor je planning?

Gebied 7: Zinvol Bezig Zijn

Er is nog een levensgebied dat aandacht nodig heeft. Zinvol bezig zijn. Een mens heeft behoefte aan zinvol bezig zijn.

Ik haal mijn zingeving voor een heel groot deel uit mijn werk. Verder heb ik behoefte om mezelf te ontwikkelen, ook spiritueel. Daarvoor ga ik 2 weken in het jaar naar een retraite en maak ik tijd voor mijn persoonlijke spirituele beoefening.

Wat geeft jou het gevoel dat je zinvol bezig bent? Als dat niet je werk is, hoe compenseer je het? Vrijwilligerswerk er naast? Een belangrijke hobby? Of misschien is het groot brengen van de kinderen wat je leven zin geeft? Hoe kun je in je planning rekening houden met zinvol bezig zijn?

DE 7 DINGEN DIE TIJD VRAGEN NAAST WERK EN STUDIE

Dit zijn de 7 levensgebieden die, naast werk en studie, tijd vragen in je planning. De 7 levensgebieden die het verdienen om mee te worden genomen in je planning. De 7 levensgebieden die, als je ze niet in je planning meeneemt, je hele planning zullen saboteren. Als je deze 7 gebieden geen plek geeft binnen je plan, zal dat gedoemd zijn om te mislukken.

De 7 gebieden nogmaals op een rijtje.

1. Slaap
2. Niets Doen
3. Herstel
4. Lichamelijke beweging
5. Gezin
6. Leuke Dingen en Hobby’s
7. Zinvol Bezig Zijn

Als je deze 7 gebieden allemaal stuk voor stuk diep en ernstig in de ogen gekeken hebt, er bewust geworden van bent wat je ermee wil en je gerealiseerd hebt wat voor consequenties dit voor je planning zal hebben; dan pas ben je klaar voor de laatste en derde fase: het uiteindelijke echte praktische plan maken.

Dat is het onderwerp van de volgende ShitsuTips, over twee weken. Blijf tot die tijd mijmeren over de 7 levensgebieden: wat wil je ermee en hoe je dat tot zijn recht kunt laten komen binnen je leven?

Lieve groeten,

JAANA

Ps. Wil je iets delen over wat in je opkomt door dit artikel? Welke levensgebieden heb je misschien te weinig aandacht gegeven? Of juist te veel? Waar loopt je planning vaak op mis? Leuk als je iets laat horen! Ik hoor graag van je!!!