VOEDING VOOR DE HARA

Een student vroeg mij onlangs: eet jij zelf wel volgens de 5 elementen? Ik gaf als antwoord: nee, ik eet heel gewoon.

Later bedacht ik me dat mijn antwoord eigenlijk niet klopte. Ik pas wel degelijk de principes van Chinese voedingsleer, incl. de 5 elementen, in mijn leven toe.

Die principes zijn zo een deel van me geworden dat ik er nauwelijks bewust van ben hoe zeer ze mijn manier van eten en leven beïnvloeden. Ik eet dan wel volgens mij zelf heel gewoon, maar mijn idee van gewoon is misschien zo gewoon niet.

Mijn beeld van wat “gezond eten” is, is in elk geval heel erg gekleurd door de Chinese geneeswijze. En dat is best een ander beeld dan hoe er meestal tegen gezond eten wordt aangekeken.

EEN STERKE MILT IS DE BASIS

Het basis idee in Chinese geneeswijze is dat je met voeding de Milt (lees: spijsvertering) moet versterken. Als je een zwakke Milt (nogmaals: lees als spijsvertering) hebt kun je super gezond eten en nauwelijks iets goeds er uit halen.  Dan heb je er nog niet veel aan. En andersom: als je een sterke Milt hebt hoef je helemaal niet zo precies op te letten wat je eet, de voedingsstoffen en energie die nodig zijn worden toch opgenomen, ook uit “ongezond” eten.

Hoe zeer iets de Milt versterkt is dan ook binnen de Chinese geneeswijze de enige, of tenminste de aller belangrijkste, richtlijn voor wat wel of niet gezond is.

THUIS KOMEN

Om Milt te versterken eet je dingen die je Aarde element versterken.

Aarde heeft te maken met gezelligheid, met veiligheid, met thuis komen, met thuis zijn. De Nederlandse gewoonte van samen eten rond zes uur is een super gewoonte. Nog beter zou het zijn om het rond het middaguur te doen, maar hoe dan ook: gezien vanuit de Chinese geneeswijze is het geweldig dat de gewoonte van koken en samen eten in vele gezinnen in Nederland nog intact is.

Het is dan helemaal niet zo belangrijk wat er dan precies wordt gegeten. Als het maar warm is, zelf bereid is en het samen wordt gegeten, dan is het ondersteunend voor de Milt. Grootmoeders eten is nog het aller beste: traditioneel, langzaam gegaard, degelijke dagelijkse kost, generaties van moeder-energie er in.

DIEPE LIEFDE

Hara is een energiecentrum in je onderbuik, het punt waar alle beweging vandaan komt. Alle Taoïsitische dingen (zoals Chinese geneeswijze) zijn er op gericht om je aandacht naar de Hara te brengen. In gewone mensen taal betekent het: je aandacht naar je lichaam brengen. Aanwezig zijn in je lichaam. Gecentreerd zijn. In je kracht staan.

Aandacht in de Hara betekent dat je jezelf, het leven en het moment accepteert precies zoals het is. Het betekent niet dat je alles uit handen geeft en geen initiatief meer neemt want “het is toch al goed”. Aandacht in de Hara betekent dat je de stappen kunt nemen die je wil nemen, niet omdat dat wat er is niet goed is, maar vanuit diepe liefde voor en betrokkenheid bij jezelf en het leven.

Als je volgens de principes van Chinese geneeswijze eet dan is dat het effect. Het eten brengt je in je Hara. Het brengt je in het moment. Het brengt je in je lijf. Het brengt je naar de liefde voor je zelf en het leven. Als je geniet van het eten, geniet je van je lijf.

Als je het eten proeft in je mond, als je voelt hoe het je warmt en ondersteunt, dan zakt je aandacht vanzelf in je buik. Van daaruit kun je jezelf zien zoals je bent: werkelijk goed, precies goed, helemaal goed, tot in het kleinste detail.

DE 10 RICHTLIJNEN VOOR GEZONDE VOEDING VOLGENS DE CHINESE GENEESWIJZE

Chinese geneeswijze heeft een aantal principes die staan voor gezond eten. Lees: voor het versterken van de Milt.

1. Voorop staat dat het minder belangrijk is wat je eet dan hoe je eet

Kernwoorden zijn: regelmatig, langzaam, met aandacht en met liefde. Genieten van het eten is het aller belangrijkste!

2. Geen een voedingsmiddel is ongezond van zichzelf

Een sterke Milt kan elk voedingsmiddel aan, er hoeft niets specifieks uit het dieet gelaten te worden. Over het algemeen geldt bij een zwakke Milt dat wanneer je een klein beetje van iets belastends neemt (zoals koffie, suiker, vlees, melk, brood, wijn) het geen probleem is. Als je eet waar je zin in hebt en omdat je honger hebt en je je lijf wil voeden kan alles, maar dan wel met mate.

3. Het belangrijkste voor de Milt is dat de voeding warm is

Alles wat koud is verzwakt de Milt, want de Milt moet het dan eerst opwarmen. Je kunt beter een ongezonde warme maaltijd eten dan een gezonde koude. Smoothies en rawfood zijn wel functioneel op het moment dat je lichaam reiniging nodig heeft. Vandaar dat ze ook in eerste instantie meer energie geven want ze klaren “hitte” (lees: vervuiling). Maar op den duur verzwakt alle koud eten de Milt.

4. Warm drinken

Het beste zou zijn om te starten met een glas heet water in de ochtend. Liever niet drinken tijdens de maaltijden, wel erna.

5. Soep is het meest gezonde eten

Het beste zou zijn om elke maaltijd (ook in de ochtend) soep er bij te nemen. De kracht van de groente (en eventueel het vlees) is in de bouillon opgenomen en kan makkelijk door de Milt opgenomen worden. Vlees is sowieso op zijn gezondst als het in een soep verwerkt is: de vuiligheid is er dan uit. Zelf getrokken bouillon van groente (en vlees, vis of zeewier) is de beste basis voor een soep, maar desnoods is een bouillonblokje ook okay. Grootmoeders uit een schenkel getrokken groentesoep met balletjes is eigenlijk een enorm TCG proof gerecht!

6. Lang gegaarde granen als basis van elke maaltijd

Rijst, gierst, haver, gerst, boekwijt, quinoa. Dat wordt gezien als het meest Milt vriendelijke eten. Het is mild, het is zoetig, het is verwarmend, het is neutraal. Alles wat de Milt waardeert. Volkoren rijst is het beste, maar witte rijst is ook goed. Als het maar lang en langzaam is gegaard. Een beetje zeezout door het kookvocht is wel nodig volgens de Chinese geneeswijze. Ook dat centreert.

7. Pap in water als ontbijt

Ook als ontbijt zijn granen het beste. In water gegaarde pappen zijn het beste ontbijt. Havermouth in water is het makkelijkste. Nog beter is lang en langzaam gegaarde pappen uit hele graankorrel (haver, gerst, rogge, ronde volkoren rijst) of van grutten (gebroken graankorrel). Gebruik veel water en laat de pap op een kookplaat of op een lage temperatuur in de oven uren lang, het liefst nog over de nacht, staan.  Pap eventueel bezoeten, het liefst met alternatieve zoetmakers (gedroogd fruit, rijsstroop, ingedikt bessensap).

8. Veel warme groente, slechts weinig rauwkost

Warme, eenvoudig bereide groenten zijn verschonend en voedend. Neem daar zo veel mogelijk van. Gelukkig zijn we in Nederland dat wel gewend…. hier worden traditioneel veel (gekookte) groenten gegeten, echt goed vanuit TCG gezien. Een klein beetje rauwkost is prima, maar in de winter graag zo min mogelijk. In de zomer juist wel wat meer sla en rauwkost. Warme groente blijft de basis. Gepekelde groente zoals zuurkool is super goed als bijgerecht.

9. Voedingsmiddelen uit de natuurvoedingszaak hebben een voorkeur

Voeding van goede kwaliteit. Seizoensgroente. Brood het liefst van zuurdezem. Volle granen. Biologisch vlees. Sojasaus (Tamari). Zeewier. Alternatieve zoetmiddelen. Over zoet: Zoete smaak is goed voor Aarde en dus goed voor de Milt. Rijst en groente zijn al van zichzelf zoet van smaak, maar de meeste Milten hebben nog wat extra zoetigheid nodig. Een beetje suiker is geen punt, maar het is wel belangrijk om ook alternatieve zoetmakers te leren gebruiken en te leren waarderen, zoals rijststroop.

10. Gebruik van bepaalde kruiden en voedingsmiddelen wordt aanbevolen of afgeraden, afhankelijk van de conditie van de persoon

Gember is bijvoorbeeld verwarmend en goed bij interne koude. Melk is slecht bij slijmvorming. Rode wijn wordt afgeraden bij hitte klachten. Aardappelen en brood zouden regelmatig door granen vervangen kunnen worden, vooral bij gebrek aan energie. Bij constipatie vooral in water gekookte haver pap eten; de slijmstoffen in granen (vooral in haver) zijn erg goed voor de darmen.

En voor de rest is het heel individueel. Voor de een is het belangrijk om zich vrij strak aan aanbevelingen te houden. Een ander kan er makkelijker in zijn. In sommige periodes is het extra belangrijk om niet te belastend te eten. In andere periodes maakt het niet zo veel uit. Je kunt leren om dat van binnenuit te voelen. Wat voelt goed voor je lijf? Wat heb je nodig? Nu, hier, op dit moment.

VOEDINGSLEER

Een shiatsuopleiding volgen heeft vaak invloed op je hele leven, van voeding tot levensstijl. Het bezig zijn met shiatsu verandert echt iets in je. Je komt meer in contact met je eigen lijf en je eigen behoeftes. Ook het bezig zijn met eten hoort daar bij. Vanuit goed zorgen voor jezelf kun je anderen helpen zonder dat het ten koste gaat van jezelf.

Ook in onze opleiding wordt aandacht besteed aan voeding. Voedingsleer hoort bij het “Zang Fu jaar” van onze shiatsu opleiding. (Zang en Fu zijn de interne organen).

Lieve groeten, tot ziens!

JAANA